انواع چوب آرشه
واقعیت
این است که واژهی چوب در اینجا خیلی هم لغت درستی نیست! چرا که چوب درخت تنها
مادهای نیست که آرشه از آن ساخته میشود[1]. امروزه
با پیشرفت تکنولوژی انواع الیاف مصنوعی به ویژه فیبر کربن کاربرد زیادی در ساخت
آرشه دارند؛ اما پیش از آن که در مورد الیاف مصنوعی صحبت کنیم اجازه دهید انواع
چوب هایی که آرشه با آن میسازند را مرور کنیم.
بهترین و مرغوبترین چوبی که آرشه با آن ساخته میشود، چوب درختی است که نزد سازندگان آرشه با نام پِرنامبوکو[2] شناخته میشود. نام دیگر این درخت، درخت چوبِ برزیل[3] است که سازندگان آرشه بعضاً این دو را از یکدیگر متمایز میکنند! اجازه دهید کمی بیشتر توضیح دهیم: هنگامی که کاوشگران پرتغالی نخستین بار در سواحل برزیل قدم گذاشتند[4] ، با گونهای از درختان مواجه شدند که به واسطهی هسته قرمز رنگ و استحکام بالایشان بسیار مورد توجهشان قرار گرفت ؛ چرا که این گونهی گیاهی بسیار شبیه درختی آسیایی به نام کاسالپینیا[5] بود که در صنعت رنگ سازی در اروپا بسیار پرکاربرد بودند؛ لذا بعدها این درخت را که توسط محلیها پاوبرازیلیا[6](به معنای چوب برزیل) نامیده میشد، کاسالپینیا اِچیناتا[7] نام گذاری کردند. اما چند سال پیش (سال2016) بررسیهای بیشتر نشان داد که گونه این درخت با همنام آسیاییاش متفاوت است. لذا نام علمی این درخت به پاوبرازیلیا اِچیناتا تغییر کرد. این درخت با نامهای دیگری نیز شناخته میشود از جمله پاو دِ پرنامبوکو[8] (به معنای چوب پرنامبوکو که از اسم ایالت پرنامبوکو برزیل، محل اصلی رشد این درخت گرفته شده است). اما سازندگان آرشه هم احتمالاً مثل ما و شما حوصلهی این نامگذاریهای عجیب و غریب را ندارند و کار خود را راحت کردهاند. منظور آنها از چوب پرنامبوکو مرغوبترین چوبی است که از هستهی قرمز رنگ درخت چوبِ برزیل یا همان پاوبرازیل به دست میآید و هر نوع چوب درخت دیگری که با آن آرشه ساخته میشود را چوبِ برزیل میگویند. البته لازم است یادآوری کنیم که به طور کلی چوبهایی که برای ساخت آرشه استفاده میشوند از درختانی بدست میآیند که در مناطق استوایی رشد میکنند و آن مناطق لزوماً تنها برزیل نیستند.
درخت چوب برزیل
بنابراین به طور خلاصه دو نوع دسته بندی کلی از چوبها نزد سازندگان آرشه وجود دارد: پرنامبوکو و چوبِ برزیل (که بعضاً چوب برزیلی هم ترجمه میشود). اما در سالهای اخیر به دلیل تغییرات جوی و محیطی رشد درخت پرنامبوکو به شدت با کاهش روبهرو شده است و دولت برزیل جهت جلوگیری از نابودی این گونهی ارزشمند گیاهی صادرات آن را ممنوع کردهاست و لذا سازندگان آرشه برای دسترسی به این چوب با محدودیت های بسیاری مواجهاند. همین موضوع باعث شدهاست که سازندگان به دنبال جایگزینی برای چوب در ساخت آرشه باشند.
آرشه پرنامبوکو
همانطور که گفتیم علاوه بر چوب بهترین مادهای که با آن آرشه ساخته میشود، الیاف مصنوعی فیبر کربن است. کیفیت آرشههای فیبر کربن (که به سختی 30 سال از عمرشان بیشتر نمیگذرد) در سالهای اخیر پیشرفت چشمگیری داشته بطوری که بعضی از انواع آن بسیاری از ویژگیهای آرشههای پرنامبوکو را دارند[9] ضمن اینکه به لحاظ دوام و طول عمر بسیار پایدار هستند.
آرشه فیبر کربن
اما
ماده دیگری که از آن هم آرشه ساخته میشود الیاف مصنوعی فایبرگلاس است که به عنوان
یک آرشه دانش آموزی شناخته میشود و شاید بشود گفت که آرشههای فایبرگلاس به غیر
از دوام و پایداری بالایشان قابل مقایسه با آرشههای فیبر کربن نیستند.
[1]
در واقع چوب دراین جا ترجمه کلمه stick است که به مادهای به غیر از چوب هم اطلاق میشود.
[2] Pernambuco
[3] Brazil wood
[4] دقیقاً 416 سال پس ازکشف برزیل توسط پابلو
آلوارزِ پرتغالی در 22 آوریل 1500 میلادی، سِر یهودی منوهین متولد شد (22 آوریل
1916)!
[5] Caesalpinia
[6] Paubrasilia
[7] Caesalpinia
echinata
[8] Pau de
pernambuco
[9]
بحث مفصل است! در مورد خصوصیات یک آرشه خوب و چگونگی انتخاب آن جداگانه صحبت میکنیم.